Akım : Pişmemiş kauçuğun veya ısıtılmış plastiğin kalıp ve çalışan sistem içinde kalıplama süreci boyunca hareket etme yeteneği
Akışkan : sıvı yada gaz
Akma/Sızma : Gerilim altında iken kauçuğun ilerleyen gevşemesi.Bu gevşeme sonuç olarak kalıcı deformasyona neden olur.
Alev Dayanımı : Standart koşullar altında yanmaya dayanmayan materyalin yanma dayanımı.
Anilin Noktası : Eşit hacimdeki saf anilin ile yağın birbiri içinde tamamen çözüldüğü en düşük sıcaklık o yağın analin noktasıdır.
Anlık Deformasyon : Deformasyona neden olan yüklemenin çekilmesinden hemen sonra ölçülerek bulunan deformasyon.
Antioksidant : Oksitlenmeyi geciktirici yada önleyici organik madde.
Antiozonant : Elastomer dinamik veya statik olarak ozon tesiri altında kaldığında , ozonun etkilerinden görünen çatlamaları önleyen veya engelleyen madde.
Aromatik Hidrokarbon çözücüler : Ana benzen yapısına sahip olan çözücüler.
Aromatik olmayan : Petrol tipi yağ gibi düz zincirli organik yapılar.
Aşınma : Sürtme, kazıma veya aşındırma gibi mekanik hareketlerle bir yüzeyi aşındırma/yıpratma.
Aşınma Direnci : Kauçuk karışımının mekanik aşınmaya karşı dayanma kabiliyeti.
Asit Direnci/Asit Dayanımı : Asitlerin etkilerine direnme.
Atmosferik Çatlama : Kauçuğun yüzeyinde oluşan çatlamalar.
Atmosferik Dayanım : Oksijen, ozon, atmosferik kirlilik, sıcaklık dalgalanmaları ve ultraviole ışınlar gibi asmosferik şartlara dayanma kabiliyeti.
Ayna Yüzey : Parlayan, cilalanmış yüzey.
Az Pişme : Optimumdan daha az pişme derecesidir. Yapışkanlık, pişme hızındaki yavaşlık ve fiziksel özelliklerdeki düşüklük bunun göstergesi olarak açıklanabilir.
B
Bağıl Nem : Sabit sıcaklıkta havada bulunan su buharı miktarının oranıdır.
Banburi : Elastomer ile birlikte karışımda kullanılan dolgu maddelerini karışmak için kullanılan dahili karıştırıcının kendine özgü bir çeşidi.
Basınç : Orijinal kesitin her birimne uygulanan baskı/kuvvet.
Basınçlı Kalıplama : Kauçuk karışımının önyükleme yapıldığı kalıp modeli. Karışım normalde kalıp oyuğuna yerleştirilir ve şekil alması için kalıbın kapanmasıyla sıkıştırılır.
Boşluk : Malzemenin/karışımın bulunmaması veya istenen yerde olmaması.
Buhar : Atmosferik koşullar altında sıvı halinde bulunan sıvının gaz halidir.
Buhar Basıncı : Kapalı bir kapta, belli bir sıcaklıktaki sıvı veya katı ile uygulanabilen maksimum basınç.
Buharlaşma : Sabit haldeki sıvının buhar haline direkt dönüşmesi.
Bükme : Milin dönme kuvveti.
Burulma / Torsiyon Mukavemeti : Kauçuğun burulmaya/bükülmeye karşı dayanabilme/direnme yeteneği.
Bütil : izopren ve iso-butilen den oluşan ikili polimer .
C
Conta : Sıvı, akışkan ve gazın geçişini önlemek için kullanılan bir elastik eleman.
Ç
Çapraz Bağlama Kimyasalları : Termoset kauçuk ürün formuna getirebilmek için polimer zincirlerini birbirine bağlayan kimyasalllar.
Çatlama : Genellikle aşırı gerginlikten dolayı yüzeydeki keskin kırık yada yarık.
Çekme : 1) Kalıp boşluğu ile bu kalıp boşluğunda üretilen ürün ebatları arasındaki orandır. 2) Havayla kurutma sonucu ortaya çıkan, çözülebilir akışkanların atılmasının neden olduğu conta hacminin azalması.
Çekme Dayanımı : Bir birim alanındaki kauçuk numunesinin kopmasına neden olan kuvvet .
D
Dinamik Conta : İzafi hareket halinde olan parçalarda sızdırmayı önleyen conta.
Dinamik/Hareketli : Elastomerik parçanın hareketli bir ortamda veya temasta olduğu hareketli parça ile beraber uygulanması.
Doğal Kauçuk : Bitkisel kaynaklardan sağlanan ham veya arıtılmamış kauçuk
Doğrusal genişleme : Herhangibir doğrusal yönde veya tüm doğrusal boyutlarda ortalama genişleme.
Durometre : (A)Kauçuğun sertliğini ölçen bir araçtır; Kauçuk yüzeyindeki bir çentik noktasına nüfüz etme direncini ölçer;(B) Kauçuk sertliğinin sayısal verisidir.
Düşük sıcaklık elastikiyeti : Kauçuk ürününün çatlamadan eğilip,bükülme ve esneme yeteneği
E
Ek/Dolgu : Genellikle Kauçuk veya plastiğe kimyasal veya fiziksel olarak yapıştırılan metal veya plastik tamamlayıcı parçalar.
Ekstrüzyon/Kalıptan basma : Kauçuk karışımının bir kalıptan basınç altında akması veya şekil değiştirmesi.
Elastomer : Büyük yada küçük şekil değişimlerinden sonra kendi orijinal şekillerine dönebilen elastik özelliklerdeki doğal yada sentetik malzemeler.
Emme : Bir maddenin (sıvı,gaz veya buhar) diğer bir maddenin içine karışmasıyla oluşan fiziksel işleyiş.
En; Genişlik : Kalınlık veya fitil kesiti veya kalınlığı.
Enjeksiyon kalıplama : Isıtılmış plastik veya kauçuğun kalıp oyuğunda akışkan halde iken basınçla uygulanan kalıplama yöntemi.
Epdm : Etilen-Propilen-Dien üçlü polimeri;Mükemmel ozon dayanımı ile bilinir.
Esnek Çatlama : Tekrarlanmış bükme veya esneme sonrası ortaya çıkan yüzey çatlaması.
Esneklik : Elastomerin , orijinal boyutunu ve şeklini değiştiren özellikler ortadan kaldırıldıktan sonra eski haline dönme yeteneğidir. Genellikle ortadan kaldırılan gücün kullanılan sıkıştırma gücüne oranı olarak açıklanır.
Esneklik Katsayısı : Statik gerilimden farklı olarak deformasyona direnme ölçeklerinden bir tanesi.
Esneklik Ölçüsü : Genellikle düşmüş ve sıçramış kütlenin dikey dönüşünün yüzdesi olarak esnekliğin/yaylanmanın ölçümü.
Fazla Sertleşme/Pişme : İstenen bazı özelliklerin bozulmasına yol açan optimum pişme derecesinden daha fazla pişirme.
Flok : Lifli dolgu maddeleri bazen kauçuk karışımı içinde kullanılır.
G
Gaz Atma : Kauçuğun veya karışım içersindeki diğer malzemelerin içersinde bulunan gazın kontrollü bir şekilde dışarıya atılması.
Gaz Çıkarma : Buhar veya gaz halindeki uçucu bileşenlerin karışımın bulunduğu boşluk içersinde anında salıverilmesidir.
Gaz geçirgenliği : Bir maddenin basınç altında gaz geçirme derecesi.
Gerçek Boyut : Toleranslarınında içinde olduğu bir ürünün gerçek, güncel boyutları.
Gerilme Gevşemesi : Sabit zaman ve sabit bir gerilmedeki baskı azalması. (Viskoelastik tepki)
Gerinim : Güçten/sıkıştırmadan kaynaklı sapma.
Gözenek;Hücre : Kısmi olarak duvarlarla çevrilmiş küçük tek oyuk.
Gözeneklilik : Delikli/gözenekli oluş hali veya kalitesi.
GRS : Bakınız SBR
Güneş Çatlamaları : Dolaylı veya direkt güneş ışına maruz kalmanın neden olduğu çizikler, çatlaklar veya sıyrıklar.
H
Hacim Değişimi : Contanın sıvıya batırılması sonucu hacmindeki değişimdir ve orijinal değere orani ile tanımlanır.
Hacim Şişmesi : Akışkanın şişirme hareketinin neden olduğu fiziksel boyutlardaki artış.
Hafıza : Materyalin deformasyon sonrası original şekline dönme eğilimi.
Hava ile Pişirme : Pres veya buharla vulkanizasyondan farklı olarak kauçuk ürünlerin hava içinde vulkanizasyonu.
Havada Yaşlandırma Dayanımı : Çevrenin (havanın ) normal etkilerinden dolayı fiziksel özelliklerini kaybetmeye dayanım.
Havayla Bozunma : Elastik veya plastik malzemelerde atmosferik şartların meydana getirdiği bozulma etkisi.
Hızlandırıcı : Daha düşük sıcaklıkta veya kısa sürede elastomerin vulkanizasyonunu hızlandırmak amacı ile kullanılan madde.
Hızlandırılmış Ömür Testi : Normal servis koşulları altında bozulma etkilerini kısa zamanda tespit edebilmek için tasarlanmış test şartları.
Hızlandırılmış Yaşlandırma : Ozon, sıcaklık, oksijen ve ışığın zararlı etkilerini mümkün olduğunca kısa süre içinde öğrenmek için çeşitli kauçuklar üzerinde uygulanan testler.
Hypalon : Klorla sülfatlanmış polietilen için Dupont ticari adı;Elastomer.
I
Isıl Genleşme : Isı artışının neden olduğu genişleme; doğrusal yada hacimsel olabilir.
Izopren-Akrilonitril Kauçuk : 34% civarında ACN içeren düşük plastiklikteki ikili polimer.
İ
İletken Kauçuk : Elektriği geçirebilen kauçuktur. Genellikle statik elektriği iletmek için kullanılan kauçuk ürünlerde uygulanır.
İstatistiksel Proses Kontrolü : Süreçlerin devamlılığını pekiştirmek ve kapasitesini arttırmak için istatistiksel tekniklerin süreler ve çıktıları üzerinde kullanımı.
K
Kabarcık : Vulkanize olmuş kauçuk parça yüzeyinde ve kesitinde görülen hava boşlukları.
Kalender : Çelik merdaneler arasında kauçuğu plaka/yaprak haline getirmek için kullanılan makine.
Kalıcı Deformasyon : Basınç yükü kaldırıldıktan sonra kauçuk numunesinin orijinal boyutuna dönüşememesinin ifadesidir.
Kalıp Yağı : Pişmemiş/ham kauçuğun kalıp oyuna girişinden önce kalıp yüzeyine sürülen, pişmiş kalıp parçasının hareketini kolaylaştırmaya yarayan malzeme.
Kanal kapağı/subap : Transfer kalıbının veya enjeksiyon içinde bulunan oyuktaki materyalin akışını sağlayan delikler/ağızlar.
Kaplama : Kauçuk ve alt katman arasında kimyasal yapışma meydana getirmek için kimyasal astarlar veya yapıştırıcılarla oluşturulan uniform tabaka.
Karışım : Kullanılabilir kauçuk ürünü meydana getirebilmek için polimerlerin ve diğer bileşim maddelerinin karışımına atfedilen terim.
Kauçuk : Bakınız Elastomer
Kaydedici : Kalıp içindeki plakaların/tabakaların hatasız eşleştirilmesi
Kesit : Doğru açıyla kesildiğinde contanın iç yapısını gösteren görünüş
Kimyasal Yapıştırma : Kalıplama öncesinde özel yapıştırıcılar uygulayarak kauçuğu ek parçaya yapıştırma yöntemi.
Kırılganlık : Deformasyona bağı çatlama eğilimi.
Kopma/Ayrılma : Bir ürünün herhangi bir bölümünün ayrılması veya devamsızlığı/kesikliği.
Kopma/Koparma : Kayma hareketini başlatmak için kullanılan kuvvettir. Benzer kelime sürtünme ile de açıklanır. Aşırı kopma değeri yapışma dayanımının fazlalığına işarettir.
Kopolimer : iki farklı monomerin bileşimini içeren polimer
Korozyon : Katı maddenin aşınması genellikle metale temas ettiği yerdedir.Asıl aşınma aracı iç yüzeyde tutulmuş sıvıdır/akışkandır
Kusma : Üretimi tamamlanmış ürünlerin yüzeyinde bazen üretim ve depolama sonrası görünen sıvı ve solid yumuşatıcıların yüzeyde neden olduğu toza veya süte benzer tortu görüntüsü. Dış kaynaklı toz ile karıştırılmamalıdır.
Kuvvetlendirici Kimyasal : Sıkıştırma,kopma ve diğer gerilim özelliklerini geliştirmek için elastomer içinde karıştırılmış kimyasal malzeme.
M
Maksimum uzama : Bir materyalin kopmadan önce ne kadar uzayacağının ölçümüdür ve orijinal uzunluğuna oran ile tanımlanır.
Mekanik Yapıştırma : Ek izdüşümleri, baskılar ve delik/çukurların kullanımı ile kauçuğu ek parçalara fiziksel yapıştırma metodu.
Modülüs (Gerilim) : Belirli uzamadaki çekme gerilimi ( Elastomerler için uzama herzaman 100%dür.)
Mooney Viskozitesi : Kesme Diskli Viskozimetre ile vulkanize edilmiş veya edilmemiş karışımın plastiklik ve akışkanlık değeri.
N
Neopren : Kömür,tuz ve kireçtaşından hazırlanan kloropren polimeri.
Nitril : Petrol akışkanlarına dayanımı, mükemmel fiziksel özellikleri ve uygun sıcaklık aralığından dolayı genellikle “O-RİNG”conta yapımında kullanılır.
Nominal Ölçü : Onlu tabanda gerçek değere en yakın kesirli eşdeğer
O
Oksidasyon/Oksitlenme : Karışım üzerindeki oksijenin, yüzey görünümünde veya fiziksel özelliklerindeki değişme ile ortaya çıkan reaksiyonudur.
Oksijen Bombası : Yüksek bir sıcaklığa ısıtılarak oluşan yüksek bir basınçta oksijeni tutabilen bir çemberdir. Hızlandırılmış ömür testinde kullanılır.
Optimum Pişme : Kauçuk parçadan istenen özelliklerin en uygun kombinasyonunu sağlayan pişme hali.
Ozon Dayanımı : Genellikle çatlamaya neden olan güneşin bozucu etkilerine olan dayanma yeteneği.
Ö
Ömür testi : Bir artikelin belirlenmiş tahrip edici koşullara veya kuvvetlere direnç süresini ve miktarını belirlemede kullanılan laboratuar test metodu.
Özgül Ağırlık : Belirli bir sıcaklıkta, bir maddenin ağırlığının aynı hacimdeki suyun ağırlığına oranı.
P
Parti, Yığın : Bir karışım sürecinin üretimi,bir defada alınan miktar
Ph : Bir çözeltinin asit veya alkalin derecesini tanımlar.
Pişme Sonrası : Sıcaklık faktörü kaldırıldıktan ve istenen pişim gerçekleştikten sonra vulkanizasyonun devam etmesi.
Plastiklik : Sabit cisim deformasyona maruz bırakıldığında şekli bozulacaktır. Basınç kaldırıldıktan sonra toparlanma yoksa cisim tamamen plastiktir. Eğer toparlanma ani ve eksiksiz ise kütle tamamen elastiktir. İkisi arasında istenen farktır.
Plastometre : Ham veya pişmemiş kauçuk karışımın plastikliliğinin ölçüm aracı.
Polimer : Elastomer ile eş anlamlıdır. Bir veya daha çok monomerin birçok özgün birimlerinin birleşmesiyle şekillenen malzeme.
Polimerizasyon /Polimerleşme : Bir yada daha fazla basit maddenin orijinal yapılarından tamamen farklı özelliklere sahip komleks malzemeye kimyasal yollardan dönüştürülmesi.
Polüretan : Yüksek radyasyon, aşınma ve ozon karakteri ile bilinen organic madde.
R
Raf Ömrü : Depolama esnasında zamanla ortaya çıkan malzeme özelliklerindeki değişim.
S
SBR Stiren-Butadien Kauçuk : Özellikleri tabii kauçuğa benzeyen , butadien ve stiren polimerlerinden oluşan ikili polimerdir.( Butadien, petrolün gaz hali olan bir maddedir;Stiren, Etilen ve Benzen’in tepkime ürünüdür.)
Sentetik Kauçuk : Üretilmiş veya yapay elastomerler.
Sertleşme : Bakınız Vulkanizasyon
Sertlik : Standart sertlik ölçme aleti ile uygulanan bozma kuvvetine karşı olan dirençtir.
Sertlik, Shore A : Shore A skalasında ölçülen kauçuğun Durometer sertlik değeridir. Sayı büyüdükçe malzemenin daha sertleştiği, sayı küçüldükçe malzemenin daha yumuşadığı anlaşılır.
Servis : Karşılanan operasyon koşulları.
Shore A : Bakınız Durometer
Sıcaklık Aralığı : Karışımın fonksiyonlarını yerine getireceği maksimum ve minimum sıcalık limitleri .
Sıcaklık Yaşlandırması : Yüksek sıcaklık sonucu ortaya çıkan fiziksel özelliklerdeki bozulma testi.
Silikon Kauçuk : Çok geniş sıcaklık aralığında özelliklerini devam ettiren bir elastomerdir.
Silindir : İçinde piston,silindir,mengene, rot veya milin bulunduğu sistem akışkanları tarafından kullanılan karışım boşluğu.
Sınama/Tezgah Testi : Gerçekte kullanılması gereken test aletleri olmadan mevcut test ekipmanları ile tahmini olarak tasarlanan test koşulları ile yapılan başlangıç testleri.
Sıvıda Batma : Bir artikelin sıvı içine tamamen kaplanacak şekilde yerleştirilmesi.
Sızdımazlık oranı : Akışkanın (gaz yada sıvı) bariyeri geçtiği oran. Sızdırmazlık oranı bariyerden sızmış veya nufüz etmiş toplam miktarı içerir.
Sızdırma : Yumuşatıcıların, vaksların veya benzer malzemelerin ince film tabakaları halinde yüzeyde görünmesi.
Sızdırmaz Conta : Basınç altında sıvıların tutulması veya dışarıya sızdırmaması için kullanılan elastik malzeme. Genelde durağan conta olarak zikredilir.
Skorç : Kauçuk karışımının Mooney Viskometer test aracı ile ölçülen pişme değeri.
Soğuk Direnci : Servis şartlarında değişme olmadan soğuğun veya düşük sıcaklığın etkilerine dayanama yeteneği.
Soğukta Akım : Basınç altındaki sürekli deformasyon.
Soğukta Esneklilik : Önceden belirlenmiş zaman için önceden belirlenmiş düşük sıcaklığa maruz kalma esnekliği.
Son Kalıpma : Vulkanizasyonda kalıp yüzeyi ile kauçuğun yakın teması tarafından kesintisiz yüzey meydana getirilir.
Son Pişme : Bazı özel elastomerlerin vulkanisyon sürecinde ikinci adım.Parçaların karalılığını sağlar ve vulkanizasyon sürecinden kaynaklanan ürün ayrışmasını elimine eder.
Statik Conta : İzafi harekete sahip parçalar arasında sızdırmazlık yapmak için tasarlanan parçalar.(Bakınız:conta)
Sürtünme : Yüzey temasından kaynaklanan harekete direnç.
Sürtünme (kopma ) : Hareket başlangıcında oluşan sürtünme.
Ş
Şişme/Genişleme : Sıvıya batırmanın neden olduğu parçadaki hacimsel artış.
T
Tanımlama : Conta yüzeyinde tanımlama amaçlı renklendirilmiş benekler veya ince çizgiler.
Termoplastik Kauçuk : Vulkanizasyon gerektirmeyen, ısıtldığında yumuşayan, soğuduğunda sertleşen fakat bu esnada orjinal karakteristiklerinden çok az kaybeden kauçuk.
Termoplastik/ısıl plastik : Tekrar tekrar ısıtıldığında yumuşayabilen ve ısı düşüşünde sertleşebilen plastik.
Termoset : Kimyasal yöntem veya sıcaklık uygulanmasıyla pişirilerek erimeyen ve çözünmeyen hale getirilmiş elastomer veya plastik.
Terpolimer : Kimyasal olarak birleştirilmiş üç farklı monomer içeren polimer.
Titreşim Sönümleme : Elastomerin titreşim veya sarsılma enerjisini emme yeteneği.
Transfer Kalıplama : Piston ve üst baskı kalıbının arasına yerleştirilen bir hazne içindeki kauçuk karışımının baskı kuvvetiyle kalıp kanallarından geçip kalıbın içini doldurmasıyla yapılan kalıplama metodudur.
U
Uzama : Genellikle maksimum uzama anlamına gelir veya numune koptuğunda orijinal uzunluktaki artışın yüzdesidir.
V
Vakum/Emme : Atmosfer basıncından daha düşük bir gaz ile meydana gelen boşluğa verilen terim.
Viskozite : Sıvıların ve katı plastiklerin ani şekil değişimine karşı direnci, akmaya karşı direnç.
Vulkanizasyon : Isı ve basınç kullanımı sonucunda kauçuk ve benzeri malzemelerin elastikiyetini ve dayanılıklığını arttırma işlemi.
Vulkanizasyon Kimyasalları : Elastomerin vulkanize olmasını sağlayan malzemeler.
Y
Yağ Dayanımı : Çeşitli yağların bozucu ve sişme etkilerine kauçuğun karşı koyma yeteneği.
Yağ genişlemesi : Kauçuk parçanın yağ veya diğer akışkanları emmesinden doğan hacimsel değişimi.
Yakıt (Aromatik) : Kauçuğun çok az şişmesine neden olan benzen veya aromatik hidrokarbonlar içeren yağ.
Yalıtkanlık özellikleri : Elektriksel gerilmelerden dolayı delinmeye karşı bir materyalin direnç kabiliyeti. Bu özellik herbir mil kalınlığına uygulanan volt ile tanımlanır.
Yanma : Ham karışımın proses esnasında optimum değerlerden farklı oranda pişmesi.
Yapışım : Kauçuğun herhangi bir temas yüzeyine yapışma veya yapıştırma eğilimi.
Yapışma : Yapışmak veya birbirine yapıştırmak
Yapıştırma : a) Mekanik-fiziksel yöntemlerle , örneğin bir delik, kilit, zarf metodu gibi, iki malzemenin birbirine bağlanması. b) Önceden vulkanize edilmiş bir elastomerin başka bir nesneye uygun yapıştırıcılar kullanarak herhangi bir ısıtma işlemi yapmaksızın yapıştırılması . c) Bir elastomerin sıcaklık ve basınç uygulayarak başka bir yüzeye vulkanize edilerek yapıştırılması.
Yaşlanma : Geçen zamanla fiziksel özelliklerin değişikliğe uğraması.
Yayılma/Difuzyon : Kendine has moleküllerinin birbirine geçme hareketinden dolayı iki veya daha fazla maddenin karışımı. Gazlar solidlerden daha fazla yayılırlar.
Yırtılma Dayanımı/Direnci : Kesilmiş numuneye gerilim uygulandığında sıyrık veya kesiğin oluşmasına karşı direnç.
Yırtılma Mukavemeti : Belirli yapıdaki numunenin kopması için gereken kuvvet.
Yumuşatıcı / Plastifiyan : Düşük sıcaklık özelliklerini geliştirmek, sertliği azaltmak ve prosesi kolaylaştırmak için elastomere eklenen ağır akışkan madde.
Yuvarlak Conta : Sıkıştırma ve baskıyla sızdırmazlık meydana getiren yuvarlak kesitli elastik parça.
Yuvarlaklık/Küresellik : Kalıplanmış bir kürenin, mükemmel bir küreye göre tolerans ölçüsü; ayrıca yuvarlaklık olarak tanımlanır.
Yüzey Pürüsüzlüğü : Kullanım için kabul edilebilir yüzey pürüzsüzlük derecesi.Yüzey pürüzsüzlüğü sayı olarak ortalamalandırılır.Birim genellikle mikrometre veya mikroinç’tir.
Kauçuk Sözlüğü
A
B
C
Ç
D
E
F
G
H
I
İ
K
M
N
O
Ö
P
R
S
Ş
T
U
V
Y
Son Yazılar
Kauçuk Fitil
Eylül 15, 2023Motor Takozu
Ağustos 21, 2023Diğer Sitelerimiz